بازگشایی مدارس پس از مدت‌ها تعطیلی به دلیل شیوع ویروس کووید-19 موضوعی حیاتی و پر اهمیت است. این مقاله به بررسی اهمیت بازگشایی مدارس، آمادگی مدارس برای بازگشایی، برنامه ریزی و تدابیر ایمنی، تأثیر بازگشایی مدارس بر دانش‌آموزان، نکات مهم برای والدین، چگونگی حفظ آموزش در دوره‌های بحرانی، تکنولوژی و آموزش به صورت آنلاین، حمایت از روان‌شناختی دانش‌آموزان، مسئولیت‌های دولت و مدارس، مسائل مالی و بازگشایی مدارس، تجربه‌های کشورهای دیگر در بازگشایی مدارس، راهکارها و پیشنهادات، مواجهه با احتمالی بسته شدن مجدد مدارس، و نتیجه‌گیری پرداخته و پیشنهادات مفیدی را ارائه می‌دهد.
1. مقدمه
مدارس به عنوان محیطی مهم برای آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی ایفا میکنند. بازگشایی مدارس پس از تعطیلی‌های طولانی به دلیل کووید-19 نیازمند بررسی دقیق و برنامه‌ریزی کامل است.
2. اهمیت بازگشایی مدارس
پس از اتمام تعطیلات تابستان و پایان سفرهای داخلی و خارجی، بازگشایی مدارس اهمیت بسیاری دارد. آموزش به صورت حضوری به دانش‌آموزان امکان فراهم کرده و اجتماعی شدن آنها را تقویت می‌کند. همچنین، این مسئله برای تأثیر بر روی اقتصاد و سلامت روانی جامعه نیز اهمیت دارد.
3. آمادگی مدارس برای بازگشایی
مدارس نیازمند آمادگی و تدابیر ایمنی مناسب برای بازگشایی هستند. این شامل تأمین وسایل بهداشتی، تنظیم کلاس‌ها، و آموزش دانش‌آموزان در مورد ایمنی است.
4. برنامه ریزی و تدابیر ایمنی
برنامه ریزی دقیق و اجرای تدابیر ایمنی اساسی برای حفاظت از دانش‌آموزان و کادر آموزشی است. این شامل فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، و آموزش بهداشت دست میشود.
5. تأثیر بازگشایی مدارس بر دانش‌آموزان
بازگشایی مدارس تأثیر مهمی بر رشد و توسعه دانش‌آموزان دارد. این شامل تأثیر بر تعامل اجتماعی، تعهد به تحصیل، و روان‌شناختی دانش‌آموزان میشود.
6. نکات مهم برای والدین
والدین نیز نقش مهمی در بازگشایی مدارس دارند. آنها باید نکاتی مهم را برای حفاظت از فرزندان خود رعایت کنند.
7. چگونگی حفظ آموزش در دوره‌های بحرانی
در دوره‌های بحرانی مانند شیوع ویروس، حفظ آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است. راهکارهایی برای ادامه آموزش به دوره‌های بحرانی بررسی میشود.
8. تکنولوژی و آموزش به صورت آنلاین
دوره کرونا و برگزاری آموزش ها به صورت آنلاین استفاده از تکنولوژی مانند نرم افزارها و سخت افزارها را ترویج داد. از جمله نرم افزارهای بومی ایرانی که در دوران کرونا مرسوم شد نرم افزار شاد می باشد. از سخت افزارها هم به مینی کامپیوترها می توان اشاره کرد. استفاده از تکنولوژی و آموزش به صورت آنلاین نقش مهمی در حفظ آموزش دانش‌آموزان ایفا می‌کند.
9. حمایت از روان‌شناختی دانش‌آموزان
تأثیرات روانی تعطیلی مدارس بر دانش‌آموزان مورد بررسی قرار می‌گیرد و راهکارهایی برای حمایت از روان‌شناختی آنها ارائه میشود.
10. مسئولیت‌های دولت و مدارس
دولت و مدارس مسئولیت‌های خود در بازگشایی مدارس دارند و باید این مسئولیت‌ها را به عهده بگیرند.
11. مسائل مالی و بازگشایی مدارس
مسائل مالی مرتبط با بازگشایی مدارس بررسی میشود و راهکارهای مدیریتی مطرح میشود.
12. تجربه‌های کشورهای دیگر در بازگشایی مدارس
تجربه‌های کشورهای دیگر در مدیریت بازگشایی مدارس به عنوان الگو برای اقدامات ممکن بررسی میشود.
13. راهکارها و پیشنهادات
راهکارها و پیشنهادات برای بازگشایی مدارس به صورت جامع مورد بحث قرار می‌گیرند.
14. مواجهه با احتمالی بسته شدن مجدد مدارس
مواجهه با احتمالی بسته شدن مجدد مدارس در صورت تشدید شیوع ویروس بررسی میشود.
15. نتیجه‌گیری
بازگشایی مدارس به عنوان یک گام مهم در مسیر بازگشایی جامعه و اقتصاد با اهمیت است. برای موفقیت در این فرآیند، همکاری تمام اقشار جامعه و اجرای دقیق تدابیر ایمنی ضروری است.
سوالات متداول (FAQs)
1. آیا بازگشایی مدارس در موقعیت فعلی ایمن است؟
بازگشایی مدارس نیازمند اجرای تدابیر ایمنی دقیق است تا ایمنی دانش‌آموزان تضمین شود.
2. چگونه میتوان به دانش‌آموزان کمک کرد تا در دوره‌های بحرانی آموزش ببینند؟
استفاده از آموزش به صورت آنلاین و توجه به نیازهای روان‌شناختی دانش‌آموزان می‌تواند کمک کننده باشد.
3. چه مسئولیت‌هایی بر دولت و مدارس در بازگشایی مدارس وارد میشود؟
دولت و مدارس باید اطمینان از ایمنی و تأمین وسایل بهداشتی برای بازگشایی مدارس داشته باشند.
4. آیا بازگشایی مدارس منجر به افزایش شیوع ویروس میشود؟
اگر تدابیر ایمنی به درستی اجرا نشود، بازگشایی مدارس ممکن است به افزایش شیوع ویروس منجر شود.
5. چگونه میتوان از تجربه کشورهای دیگر در بازگشایی مدارس استفاده کرد؟
تجربه کشورهای دیگر می‌تواند به عنوان الگویی برای برنامه‌ریزی و اجرای بازگشایی مدارس مفید باشد.
با بازگشایی مدارس و اجرای تدابیر ایمنی مناسب، می‌توانیم آموزش را از نو شروع کنیم و به رشد و توسعه دانش‌آموزان کمک کنیم. این فرآیند نیازمند همکاری تمام اقشار جامعه و اجرای دقیق تدابیر ایمنی است.
قلعه تاریخی شیوشگان کرمان یا بام کرمان امروزی است که تاریخ آن را نخستین سکونتگان انسان‌ها در کرمان می‌دانند و با گستردگی ۳۰۰ متر بلندا و ۲۰۰ متر پهنا طول دارد.کوه شیوشگان یا کوه صاحب الزمان در قسمت شرق شهر کرمان در استان کرمان است. قدمت دستکند آن به ۱۲ هزار سال قبل بر میگردد که «شیوشگان» نام باستانی آن کوه است، و اکنون نیز با نام کوههای مسجد صاحب‌الزمان (عج) شناخته می‌شوند. یکی از چشم‌گیرترین اثر تاریخی و گردشگری این شهر میباشد.
ثبت ملی قلعه تاریخی شیوشگان کرمان
پس از سال ها پیگیری و تلاش و درخواست های مکرر، میراث فرهنگی در رابطه با ملی شدن این اثر تاریخی ، در جلسه ای که برگزار شد ، بالاخره در مرداد ماه 99 این اثر تاریخی و چندی آثار تاریخی دیگر ، ثبت ملی شدند و این مساله باعث شد تا خوشبختانه از تخریب هایی که اخیرا توسط شرکت های سرمایه گذاری و ساخت و سازانجام شده بود ، جلوگیری به عمل آید.
قلعه تاریخی شیوشگان کرمان از هر طرف به یک محوطه‌ی تاریخی میرسد، یک بخش به کوههای آهکی شیوَشگان (صاحب‌الزمان)، یک بخش به باغ بیرم‌آباد و تخت درگاه قلی‌بیگ و از بخشی دیگر به قلعه‌های اردشیر و دختر میرسد.
ویژگی های این کوه تاریخی
کوه شیوشگان دارای سنگ نگاره دست کند بر روی آن می باشد که وسعت آن از یک زمین فوتبال نیز بزرگتر است.
سنگ نگاره های نیمه گنبدی مذکور بصورت تندیس انسان و محل پرستش خدایان در این منطقه باستانی بوده است.
بر طبق تحقیقات یک پژوهشگر بومی ، سایه صخره های مذکور به شکل نیمرخ انسان در آمده و همانند یک انیمیشن، تداعی کننده یک ساعت آفتابی دقیق است. این یافته حاصل سالها تلاش و عکسبرداری های مداوم این پژوهشگر در ساعت مختلف شبانه روز است.
نهایت دانش‌های پایه ریاضیات و هندسه در آن منظور شده است و بایستی به دست پهلوانانی ساخته شده باشد که توانسته‌اند سینه ستیر کوه را بشکافند؛ که همه این ها برای بزرگ ترین نیایشگاه مهرپرستان جهان باستان بوده است.
وجود آثار مرتبطی چون معبد و نیز تصویر یک کلاغ و گاو که از اشکال مقدس آیین میتراییسم هستند بر صحت این ادعا می افزاید.
همچنین یک غار تراش خورده نیز در این منطقه وجود دارد که دارای ارزش باستانی بوده و از غارهای میتراییسم جهان دو برابر بزرگتر می باشد. بسیاری بر این عقیده اند که این اثر تاریخی هم دوره دست کندهای موجود در شهر باستانی میمند کرمان است.
شهرستان گناباد منبع قنات های خراسان است که در جنوبی ترین شهرستان استان خراسان رضوی است و شهری قدیمی و تاریخی میباشد که در ۲۸۶ کیلومتری مشهد واقع است وشهرستانهای همجوار آن در شمال فیض آباد و بجستان ، مغرب فردوس و بجستان ، شرق خواف و درجنوب قائن است.گناباد بخاطر قرار گیری در حاشیه کویر دارای اقلیم خشک و نیمه صحرایی است و به همین دلیل یکی از جاذبه های گردشگری مهم، از جمله قنات های چندین هزار ساله ای که از پیشینیان در این منطقه ساخته شده در دل خود جای داده است.
در ادامه به معرفی کامل شهرستان گناباد در وبلاگ های هتل میپردازیم، همراه ما باشید تا با این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
پیشینه تاریخی
معمولا محوطه های باستانی نشان از استقرار و زندگی انسان از دوران پیش از تاریخ در این ناحیه دارد . با این همه شهرستان گناباد از جمله شهرهای کهن ایران زمین است که به دلیل استقرار در منطقه سوق الجیشی مورد توجه حکمرانان در دوره هخامنشی نیز بوده است. قنات گناباد که برخی احداث آن را به بهمن پسر اسفندیار نسبت می دهند ، نشان از آبادانی و رونق این ناحیه در ادوار دیرین دارد. این شهر در صدر اسلام با نام "جناید" به تمدن عصر اسلامی راه یافته و به استناد نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی نویسان از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار بوده است
وجه تسمیه
نام قدیم شهرستان گناباد بعد از اسلام جنابد یا همان جن آباد است. جن معادل کلمه دیو در زبان پارسی قدیم است.پس نام قدیم گناباد دیوآباد بوده و علت آن این است که حفر قنات عظیم قصبه در توان انسان های معمولی نمی دیدند و آن را به دیو ها نسبت می دادند.
گناباد جمع گنبدها بوده زیرا که در شهر گنابادِ قدیم، تمام منازل به صورت گنبدی ساخته می شده است.
گناباد در اصل گیو آباد بوده زیرا گیو و گودرز مدتی حاکم منطقه بود ه اند و در جنگ دوازده رخ و جنگ پشن نیز ساکن در منطقه بوده اند.
جغرافیا و توپوگرافی منطقه
این شهرستان از 3 منطقه کوهپایه ای جنوب و جنوب غربی ،مناطق دشت و کویر و منطقه ای شامل نمکزارها و شنزارهای حاشیه کویر تشکیل شده است.
این شهرستان از دوبخش جویمند و بجستان و هفت دهستان به نامهای بجستان ، جزین ، یونسی ، پس کلوت ، حومه ، زیبد و کاخک تشکیل شده است.
مقدار بارندگی آن بسیار کم است و به علت دوری از سطح دریا دارای هوای خشک میباشد.
حداکثر درجه حرارت در تابستان 37 و در زمستان8 تا 10 درجه زیر صفر است .
این شهر بر روی فلات هموار قرار داشته و با رشته کوه براکوه ۲۴ کیلومتر فاصله دارد بلندترین قله براکوه ،کوه زیبد نام دارد.
مرتفع ترین کوههای آن سیاه کوه با ارتفاع 2440 متر ،کوه قول و میکشور با ارتفاع 2850 و کوه خانیک با ارتفاع 2813 متر است. و چرمه از دیگر کوههای این منطقه هستند.
رودخانه مهم آن کال شور که با طول 150 کیلومتر به کویر نمک میریزد و آب آن شور است .
پوشش گیاهی در گناباد شامل انواع تاغ ، درمنه ،خارشتر و آویشن کوهی است.
گیاهان دارویی چون اویشن ،اسفرزه ، بارهنگ ،ترنجبین ، سماق و ریواس و درختان میوه چون سیب ، گلابی و انار در این منطقه وجود دارد.
نقشه گناباد
گویش گنابادی ها
لهجه گنابادی از نمونه های کهن زبان پارسی است که کمتر دستخوش تغییرات اساسی قرار گرفته است و بسیاری از کلمات به صورت پارسی اصیل تلفظ می شود.
مردم گناباد مانند اکثر ایرانیان به زبان فارسی دری که یکی از فروع زبان هندی و اروپائی است و ریشه سانسکریت دارد تکلم می کند و دارای لهجه خراسانی می باشند.
(( دکتر شریعتی می نویسد: اکنون در میان مردمی که در خراسان از دگرگونی های زمان به دور مانده اند هنوز زبان کهن پارسی قرن چهارم و پنجم زنده است و هنگامی که توده مردم طبس، فردوس، گناباد، بیرجند، قاین، سرخس و کاشمر سخن می گویند گویی سخن بیهقی و بلعمی است که می شنویم))
نژاد گنابادی ها
مردم منطقه گناباد از نژاد آریایی هستند و چون گناباد مدت زیادی در تصرف بیگانگان نبوده ساختار قومی و نژادی آن بکر و دست نخورده باقی مانده است.
در دوره نادرشاه به علت نامعلومی چندین خانوار از اعراب خوزستان به این مناطق کوچانیده شدند و در قسمت هایی از توابع گناباد برخی از طوایف عرب چون خزیمه، شیبانی و خفاجه سکونت داشته اند.
مذهب گنابادی ها
مردم گناباد هم مثل دیگر قهستانی ها در سال 29 هـ .ق پذیرای دین مبین اسلام شدند و وفاداری خود را به آن آیین الهی ابراز داشتند. مذهب اهالی گناباد « تشیع » عموماً شیعه اثنی عشری می باشند و یک عده از آنها در طریقت نیز وارد و در سلسله نعمت اللهیه که از سلاسل بزرگ فقر و از سابق در تشیع و اثنی عشری بودن معروف بوده داخل می باشند.
خوردنی و نوشیدنی
آش های برند ملی گناباد ( آش های سنتی نظیر جوشبره و لخشک )
(کلمبه ، قطاب )شیرینی های برند گناباد که برای عید نوروز پخت میشود.
( اشکنه شیراز و اشکنه قوروت شیراز )نوع خاصی از عمل آوری ماست که برند مخصوص گناباد میباشد.
گندم پلو
کشک بادمجان
نوشیدنی ها
شربت آبغوره
شربت شیره انگور
آب دوغ شیراز
آب دوغ ماست چکیده
صنایع دستی
سبدبافی،سفالگری، قالی باقی، نمدبافی و صنایع دستی گوناگون به چشم می خورد.
سفال مِند
این سفال دریکی از روستاهای گناباد موسوم به روستای مند تولید می شود.سفالگری در گناباد باپیشینه ای پنج هزار ساله و هم چون تمدن های هم عصر خود از شیوه ای یکسانی بوده اما سفال مند با مصالح و تزئینات متفاوت به شکل پدیده ای نو ظهور ازاواخر قرن یازدهم هجری در مند رایج شد.
سوغات
زیره سبز ،زعفران ،گندم و جو ، انگور بادام ، از محصولات مهم گناباد است.
در شمال استان خوزستان شهری به نام شوشترقرار گرفته است که به نام شهر رمز و راز تاریخ ایران معروف شده است. نام این شهر در بین اولین شهر های تمدن ایران است.
این شهر از سمت شمال به کوه های بختیاری، از غرب به دزفول، از سمت شرق به مسجد سلیمان و از جنوب نیز به اهواز راه دارد.
بهترین زمان سفر به شوشتر
اگر قصد سفر به این خطه ی دیدنی ایران را دارید، فصل زمستان بهترین زمان سفر می باشد چرا که آب و هوای بهاری و مدیترانه ای این استان در فصول سرد، خوزستان را به یکی از زیباترین مقاصد گردشگری در زمستان تبدیل می کند.
جاذبه های دیدنی و گردشگری شوشتر
از کهن ترین شهر های استان خوزستان می توان به شهر شوشتر اشاره کرد که با توجه به آب هوای مطلوبی که دارد، گزینه ای مناسب برای گردشگران به حساب می آید. در این قسمت سعی داریم شما را با برخی ازجاذبه های دیدنی آن آشنا کنیم:
سازه های آبی شوشتر
این سازه ها ، مجموعه ای پیوسته از پلها، بندها، آسیاب ها، آبشار ها، کانال ها و... می باشند که در ارتباط با یکدیگر کار می کنند و در دوران حکومت هخامنشیان جهت بهره گیری از آب ساخته شده اند. اما امروزه تنها بخشی از از این ساختار پیچیده باقی مانده است.
ریزش آب حاصل از پساب آسیاب ها، آبشار های مصنوعی زیبایی را ایجاد کرده که به محوطه ای حوضچه مانند می ریزند و منظره ای بی نظیری را می سازند. نام این جاذبه گردشگری نیز در فهرست میراث یونسکو نیز به چشم می خورد.
پل بند میزان شوشتر
در دوره ساسانیان در شوشتر، سدی به نام بند میزان ساخته شد که تا امروز پابرجا مانده است. این سد در جهت تامین آب آبشار ها و سیلاب ها و همچنین تمامی زمین های کشاورزی و روستا های مسیر شاخه گرگر رود کارون مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین این بند از مهمترین اجزا مجموعه سازه های آبی شوشتر است و در روی رود کارون احداث شده است. در ساخت این بند مصالحی مانند سنگ و ساروج به کار رفته است. برای بازدید از این بند بهترین مسیر می تواند خیابان شریعتی و بلوار شرافت باشد.
عمارت کلاه فرنگی
یکی از مهمترین سازه های شهر شوشتر برج یا عمارت کلاه فرنگی می باشد که بی ربط به سازه های آبی موجود در این شهر نیست. این برج دیده بانی در دوره هخامنشیان ساخته شده است و برای نظارت به کار کارگران مشغول در ساخت و ساز در بند میزان بوده است. تنها مصالحی که در ساخت این عمارت به کار رفته است، سنگ است که بخشی از آن هم در طول تاریخ ریخته است و تنها سه متر از آن باقی مانده است.
پل شادروان
یکی از قدیمی ترین پل های جهان پل شادروان می باشد که به دست مهندسین روم ساخته شده است. این پل دارای 44 دهانه بزرگ و 43 دهانه کوچک می باشد که در حال حاضر 9 دهانه در سمت شمال و 28 دهانه در ضلع جنوبی پل باقی مانده است. پیشینه ساخت پل شادروان به دوره شاپور ساسانی برمی گردد. این پل بر روی شاخه اصلی رود کارون ساخته شده است و بقایای آن در کنار پل آزادگان به چشم می خورد.
نهر داریون
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری در شهر شوشتر، نهر داریون می باشد که از آن نیز به عنوان قدیمی ترین سازه آبی در شوشتر یاد می شود. این سازه نیز یک کانال آبی دست کند می باشد. نام های دیگر این نهر نیز داریوش یا دارا می باشند. همچنین نام این سازه در بین آثار ملی هم دیده می شود و هم اکنون یکی از شاخص ترین سازه های هیدرولیکی شناخته شده است. داریون نهری می باشد که در شهر شوشتر از رود شلیط جدا شده و سپس به آن ملحق شده است.
جاذبه های گردشگری چناران شامل بافت طبیعی و تاریخی این شهرستان می باشد، چناران در 50 کیلومتری مشهد واقع است و از لحاظ نزدیکی به مشهد راحت تر میتوان به نقاط گردشگری و تاریخی منطقه وارد شد.
قدمت دوره قاجاریه با شماره ثبت 12866 به تاریخ ثبت 1384/05/19
قبرستان دولت آباد
قدمت قرن 8 هـ .ق با شماره ثبت 26274 به تاریخ ثبت 1387/12/27
تپه تاریخی نخودک
قدمت تاریخی با شماره ثبت 22300 به تاریخ ثبت 1386/12/27
تپه قیاس آباد
قدمت پیش از تاریخ با شماره ثبت 6657 به تاریخ ثبت 1381/10/10
مزار خواجه رادکان قدمت دوره صفویه
بنای آرامگاه منسوب به خواجه نظام الملک رادکانی از عرفای منطقه در یک کیلومتری جنوب غربی رادکان واقع است.
قلعه قوری(قلعه گبری)
قدمت سلجوقی- ایلخانی با شماره ثبت 20578 به تاریخ ثبت 1386/10/16
پل تاریخی چشمه گیلاس قدمت دوره تیموری
پل چشمه گیلاس مربوط به دوره پهلوی اول است و در بخش گلبهار، دهستان بیزکی، دو کیلومتری جنوب روستای چشمه گیلاس واقع شده است.
تپه باستانی چناران
قدمت قرن3 تا 5 قبل از میلاد با شماره ثبت 9243 به تاریخ ثبت 1382/04/24
بلغورخانه عبدالرحمن گهواره‌گر
با شماره ثبت 11906 به تاریخ ثبت 1384/04/05
رباط تاریخی سید آباد قدمت دوره صفویه
این رباط تاریخی در مجاورت روستای سیدآباد در بخش جنوبی شاهراه مشهد- قوچان به فاصله تقریبی 18 کیلومتری شمال غرب شهر چناران واقع شده است. می توان بنیان آن را به عصر صفویه نسبت داد. رباط مزبور از نوع سرپوشیده بوده و فضای داخلی آن دارای 8 ستون می باشد که پوشش سقف بر روی آن ها قرار گرفته است.
آرامگاه خواجه عبدالرحمن گهواره گر
این بنا، مقبره «خواجه عبدالرحمن گهواره گر» از عرفای قرن هشتم بوده و اهالی این مقبره را به گهواره جنبان امام رضا (ع) منسوب می‌دانند.
این بقعه تاریخی که یادگار عصر تیموریان است؛ با آجرهایی مربع شکل و ظریف، هنرمندانه زینت یافته و گنبدی بلند دارد ولیکن کتیبه اولیه آرامگاه از میان رفته و سنگی مرمرین را جایگزینش کرده‌اند.
آرامگاه عبدالله گهواره‌گر به عنوان یکی از آثار ملی ایران در سال ۱۳۷۵ به ثبت ملی رسیده است .
بند اخلمد قدمت دوره اسلامی
برخی از صاحب نظران بنیان این سازه را به عهد تیموری و برخی دیگر به دوران صفویه نسبت می دهند، که بر روی سنگ های آهگی دوران دوم زمین شناسی با مصالح سنگ، آجر و ملات ساروج ساخته شده است. این بند، آب مورد نیاز کشاورزی دشت مشهد را تامین می نموده و در افزایش آب های زیر زمینی منطقه نیز موثر بوده است.
مسجد جامع رادکان قدمت اواخر تیموری - اوایل صفویه
مسجد جامع رادکان از بناهای معروف تاریخی است که در دوران تیموریان ساخته شده. است.
بنای تاریخی– مذهبی مسجد جامع رادکان در 25 کیلومتری شمال غرب چناران در حاشیه خیابان اصلی روستای رادکان واقع شده است.
به نقل از مولف مطلع الشمس، رادکان در سال 1162 هـ .ق مورد توجه رضاقلی میرزا پسر نادرشاه قرار گرفت و قلعه ای خشت و گلی با یازده برج در آنجا ساخته شد که مسجد جامع رادکان نیز در میانه آن بینان گردید.
مسجد یک شبستان بزرگ و حیاطی مستطیل شکل که دارای دوازده ستون است و بنای مسجد فاقد هرگونه تزییناتی است و کتیبه‌هایی که روی در آن قرار دارد نشان‌دهنده سال ساخت این بنا است.
مسجد جامع رادکان در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
برج تاریخی نجومی رادکان قدمت قرن 8 هـ . ق
این بنا در نزدیکی شهرستان چناران و 75 کیلومتری غرب مشهد واقع شده است.
ارتفاع 26 متر، قطر داخلی 14 متر و قطر خارحی آن 20 متر می باشد.
بنا بر تحقیقات انجام یافته این بنا کاربرد تقویمی و نجومی نیز داشته و آغاز فصل بهار به خوبی می توان با میل رادکان رصد نمود و سالانه خیل عظیم علاقه مندان به علم نجوم نظاره گر دو پدیده انقلابیون و اعتدالیون با کمک ابزار آلات نجومی و تلسکوپ ها در این مکان می باشند.
قلعه اسجیل
بین گلبهار و گلمکان در جنوب شرقی شهرستان چناران و در شرق روستای اسجیل، قلعه‌ای وجود دارد که قدمتش را به دوران قاجار نسبت می‌دهند. این برج قلعه‌ی تاریخی و دیدنی در شهریور ماه سال ۱۳۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مناطق طبیعی و گردشگری چناران
روستای گروه
این مکان در فاصله نزدیکی با روستاهای دلمی و میریجگان و آبگاهی واقع گردیده و خانه های آن از نوع پلکانی و کوهپایه ای می باشد.
روستای کاهو
روستای ییلاقی کاهو دارای چندین رودخانه و مناظر طبیعی است که گردشگران زیادی از طبیعت آن بهره می برند.
روستای انتیشش یا اندیشش
این روستا با رودخانه جاری، آبشار و دیگر جاذبه های گردشگری در فاصله 43 کیلومتری شهر چناران و 8 کیلومتری بقمچ قرار دارد.
شهر گردشگری گلمکان
یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری چناران ، شهر گلمکان است که با آب و هوایی معتدل و باغ های وسیع، در 45 کبلومتری مشهد و 30 کیلومتری شهر چناران و در کوهپایه های بینالود قرار گرفته است.
وجود چشمه سبز باستانی در 16 کیلومتری جنوب گلمکان و استقرارگاه های تاریخی قدمت سکونت در گلمکان را به قبل از اسلام می رساند.
شاهنامه، نزهته القلوب، مطلع الشمس … نیز از رونق این دیار در دوره اسلامی حکایت می کنند. این منطقه در زمان شاه عباس صفوی، به دلیل وجود گل و گیاه فراوان به « گلمکان » تغییر نام یافت.
موزه مردم شناسی گلمکان
موزه مردم شناسی گلمکان در خیابان چشمه سبز جنوبی ، فضایی که توسط استاد احمدعلی شجریان طی چند سال با عشق چیده و با شوق برای مردم نگه داشته است. استاد شجریان بزرگ در رادکان برای اولین بار به دست خویش سنتور ساختند و اکنون چند ساز جدید در موسیقی ایران را ابداع نمودند.
چشمه سبز گلمکان
چشمه سبز یکی دیگر ازمهم ترین جاذبه های گردشگری چناران است که این دریاچه مربوطه از جمله اماکن تاریخی و طبیعی منطقه گلمکان بوده که ریشه در گذشته ها دارد. چشمه سبز در حدود 23 کیلومتری شهر چناران و 50 کیلومتری غرب شهر مشهد در دامنه کوه های به هم پیوسته بینالود قرار گرفته است.
دریاچه مصنوعی گلبهار
دریاچه مصنوعی گلبهار با وسعتی حدود 5/4 هکتار در پارک 15 هکتاری سنجاقک احداث شده است. در اطراف دریاچه، فست فود، کافی شاپ، لمکده، رستوران، قایق رانی پدالی و موتوری، بیگ بال، اسکی روی آب و همچنین رینگ دوچرخه سواری … قرار دارد. همچنین حضور دسته ها و گروه های پرندگان کوچ کننده در فصول مختلف سال، زیبایی این دریاچه را بیشتر می کنند.
روستای رادکان
رادکان در فاصله 75 کیلومتری شمال غربی شهر مشهدمقدس واقع گردیده است. این منطقه در دامنه های جنوبی سلسله جبال هزارمسجد و در حاشیه دشت کشف رود قرار دارد.
براساس کاوش ها و یافته های باستان شناسی و با توجه به شرایط اقلیمی مناسب و حاصل خیز بودن خاک، وجود رودخانه دائمی و چشمه ساران فراوان و ییلاق های مفرح در حدود 4 هزار سال و به قولی هفت هزار سال قبل زندگی اجتماعی و مدنی در این منطقه شکل گرفته است.
رادکان در دوران باستان و دوره اسلامی یکی از شهرهای مهم توس بوده و همچنین بنا به برخی از نوشته های قدیمی توس نام ناحیه ای از خراسان بزرگ که مرکز آن " رادکان " بوده است.مرغزار یا النگ رادکان چمنزاری طبیعی بوده که به سرسبزی و زیبایی به بهشت خراسان شهرت داشته است.
روستای اسجیل
اسجیل یکی از روستاهای زیبا و ییلاقی حاشیه شمالی کوه های بینالود است که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده است.
به خاطر موقعیت قرارگیری این روستای کوهپایه‌ای که در دره‌ای زیبا و سرسبز قرار گرفته دارای آب و هوایی مفرح میباشد.
وجه تسمیه اسجیل
بعضی به آن واژه اِسگِل برخی اِسگیل و عده‌ای اسجیل گفته‌اند. در حال حاضر به زبان محاوره‌ای اهالی روستا آن را اِسگِل و از لحاظ نوشتاری به آن اسجیل می‌گویند. بعضی از عوام معتقدند کلمه اسجیل در حقیقت (اِسگِل) بوده و به معنی مکانی است که از خشت و گل بنا شده است.سابقه سکونت در اسجیل هم به هزاره اول قبل از میلاد بر میگردد.
روستای ییلاقی فریزی
این روستا در دامنه بینالود بخش گلبهار شهرستان چناران قرار دارد. اغلب کوهنوردان برای صعود به بینالود از مسیر اصلی این روستا استفاده می نمایند. این روستا به لحاظ تولید عسل و کیفیت محصول در استان خراسان رضوی دارای رتبه اول می باشد.
غار پرده رستم
غار پرده رستم دارای دیوارهایی زیبا و دیدنی است و در زمره غارهای آهکی به شمار می آید.
این غار در مجاورت جاده اخلمد واقع گردیده و از قابلیت های گردشگری برخوردار است.
قدمت استقرار در درون غار گربه پلنگ، به دوره تاریخی و دوره اشکانیان بر میگردد.
این غار دارای ابعادی به حدود ۵۰ متر طول و ۱۰ متر عرض است که ارتفاع آن در بلندترین نقاط به ۷ متر میرسد.
در داخل غار تعدادی استلاگمیت آهکی مشاهده میشود که مقداری از آن با توجه به پر شدن کف غار مدفون شده‌اند.
دره و آبشار اخلمد
یکی دیگر از مهمترین جاذبه های گردشگری چناران به دره اخلمد میتوان اشاره کرد.
این منطقه در 17 کیلومتری جنوب غربی شهر چناران در جوار روستای اخلمد قرار گرفته است.
دره نه چندان عریض اخلمد، با دیواره های سنگی بلند و پوشش گیاهی متراکم در کف همواره خالق مناظری بدیع یوده است.
در انتهای این دره آبشاری با شکوه جریان دارد که بسیاری از گردشگران از میان آن عبور نموده تا از این آبشار رفیع و زیبا دیدن کنند.
یکی از این آبشارها 23 متر ارتفاع دارد که در سال بیش از 300 هزار گردشگر خارجی عمدتاً عرب و بیش از 500 هزار گردشگر ایرانی از آن بازدید می کنند.
دره اجنه
یکی دیگر از جاذبه های گردشگری چناران و روستای اخملد، دره‌ای است که نامش عجیب است. اما وجه تسمیه این دره به دلیل تنگ و تاریک و باریک بودن آن است.
دره اجنه از دره‌های فرعی دره اخلمد میباشد که به دلیل صعب العبور بودن، به مهارت های فنی و تجهیزات کوهنوردی نیاز دارد.
دره زیبای اجنه دارای ۱۴ آبشار است با مسیری صعب العبوری است که مکان مناسبی برای تفریح و کوهنوردی می باشد.
آبشار آبقد
در نزدیکی روستای آبقد از توابع درز آب چناران، دره‌ای بسیار زیبا با ارتفاع حدودی ۱۵۰۰ متر از سطح دریا وجود دارد که آبشارهای بسیار زیادی را شامل میشود.
آبشار زیبای آبقد، محبوب‌ترین این آبشارهاست. این آبشاربه دلیل دیوارهایی به ارتفاع ۲۰۰ تا۳۰۰ متر بسیار مورد توجه صخره‌نوردان است.
این دره شباهت زیادی به دره اخلمد دارد و ارتفاع بلندترین آبشار آن در حدود ۸ متر است.
روستای بقمچ
بقمچ (boghmech) در فاصله ۳۶کیلومتری شمال شرق شهرستان چناران و دردل دره های منتهی به رشته کوه های هزار مسجد خراسان رضوی قرار دارد.
در ظاهر، این روستای بکر و زیبا، بسیار شبیه شهر ماسوله گیلان است. فضای سرسبز و خانه‌های کاه گلی و پلکانی آن، لقب ماسوله خراسان را همچون روستای کنگ طرقبه را دارد.
عمده‌ترین محصول روستا نیز تنباکوست که سابقه‌ای ۱۸۰ ساله دارد و شهرتش زبانزد خاص و عام است.
علاوه بر این، وجود قبرستانی بسیار قدیمی با قبوری متعلق به غیر مسلمانان، نشان از قدمت تاریخی این روستا و وجود ادیان دیگری به غیر از اسلام، در این خطه میباشد.
روستای گهواره گر
گهواره گر به معنای نوزاد، نام روستایی ییلاقی از دهستان گلمکان و از توابع شهرستان چناران میباشد که در میان دره‌ای کم عمق و زیبا به فاصله حدوداً ۳۰ کیلومتر شرق شهرستان چناران قرار گرفته است. روستا در میان مردم محلی، نُزا نامیده میشود. در حاشیه شرقی این روستا و بر فراز تپه‌ای ماسه‌ای، بنایی وجود دارد که ظاهرا در دو مرحله زمانی احداث شده است.
پیست اسکی شیرباد
شیرباد بلندترین قله کوه استان خراسان رضوی است. پیست اسکی شیرباد در دامنه این کوه قرار دارد. اسکی‌بازان می‌توانند با استفاده از تله‌اسکی تا ارتفاع ۹۰۰ متری بالا بروند و از طبیعت و منظره‌های زیبا استفاده کنند. پیست اسکی شیرباد به دلیل اینکه در ارتفاعات قرار دارد در بیشتر روزهای سال برفی است. رستوران و خوابگاه از امکانات رفاهی این پیست اسکی است.
چشمه گیلاس
چشمه گیلاس از چشمه‌های شناخته شده شهر چناران و استان خراسان رضوی است. این چشمه در روستایی با همین نام قرار دارد. چشمه گیلاس آب بسیار خنک و زلالی دارد و عمق حوضچه‌های آن به چهار تا پنج متر میرسد.
شهرستان چناران که در ۵۰ کیلومتری شمال غرب مشهد قراردارد در قدیم به چناران رادکان می گفتند که از شهرهای آباد ، منطقه توس بوده است این شهرستان دارای جاذبه های طبیعی ، تاریخی زیادی است.
شهرستان چناران با ۳۳۵۰ کیلومتر مربع وسعت در ۷۵ کیلومتری شمال غرب مشهد و ۴۵ کیلومتری شمال غربی شاندیز واقع شده‌است .
این منطقه در محدوده دامنه های جنوبی رشته کوه هزارمسجد قرار گرفته است . رشته کوه هزار مسجد در شمال، رشته کوه بینالود در جنوب دشت چناران واقع شده و از برکت فراوانی آبریز رشته کوههای مذکور سرزمینی آباد و حاصلخیز می باشد.
شهرستان چناران از شمال و شمال غربی و شرقی به شهرستان های درگز و قوچان ، از شرق به شهرستان کلات ، از جنوب به شهرستان مشهد و از جنوب غربی و غرب به شهرستان نیشابور محدود گردیده است.
این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و گلبهار و ۵ دهستان بقمچ ، چناران ، رادکان ، بیزکی و گلمکان می باشد.
وجه تسمیه چناران
چناران برگرفته از دو درخت چنار بزرگ که در ورودی روستای حاج نصیر(قلعه جاج نصیر یکی از دوقلاع معروف منطقه ) بوده‌است و بر اساس مطالعات باستان شناسان، منطقه چناران نخستین مناطق مسکونی اقوام متمدن در دشت مشهد بوده و زیستگاه های هفت هزار ساله در منطقه رادکان به دوران پیش از تاریخ باز میگردد
پیشینه تاریخی
چناران به شکل جدید در دهه ۱۳۳۰ پس از ساخته شدن کارخانه قند چناران بر میگردد که پیش از آن، ناحیه چناران بیشتر به نام رادکان شناخته می‌شد.
رادکان که یکی از روستاهای توس قدیم بوده امروزه بخشی از شهرستان چناران است. چناران با عنایت به موقعیت جغرافیایی خود همواره سرزمینی آباد و حاصلخیز بوده است و از شهرهای کهن سال آن شهر رادکان از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.
تپه باستانی قیاس آباد و کشف سفالینه های دست ساز با خمیر قرمز و لعاب آلویی و نقوش هندسی سیاه رنگ سابقه سکونت آدمی و زیستگاهی این منطقه را به تمدن محصور در جنوب ترکمنستان در شمال خراسان منسوب می نماید .
رادکان تا پیش از حمله مغولان یکی از شهرهای مهم ناحیه توس به شمار می آمده و بتدریج از شهری آباد به شکارگاهی برای حکام مغول بدل گشت و رفته رفته متروک ماند .
توپوگرافی و جغرافیای منطقه
آب و هوای چناران در تابستان گرم و در زمستان سرد میباشد. همچنین آب و هوای آن در فصل بهار اغلب بسیار بارانی و همراه با باد شدید میباشد. با توجه به فاصله نسبتا نزدیک تا مشهد، به عنوان ییلاقات مشهد شناخته میشود.
قومیت های منطقه
تنوع گونه های قومی ساکن در این شهر شامل ترک، کرمانج، خاوری و فارس می باشد.
محصولات اصلی چنارن
محصولات زراعی توتون و تنباکو، شبدر، کلزا و گوجه فرنگی، پیاز، خیار، ذرت علوفه‌ای و در میان محصولات باغی محصولات گردو، سیب، گلابی، توت‌فرنگی، شلیل و گیلاس، آلبالو و آلو و در میان تولیدات دام و طیور، تولید گوشت گاو، شیرگاو، تولید تخم مرغ، تولید عسل و پرورش آبزیان است.
سوغات چناران
سیب ایران”در چناران(اخلمد)میروید حتی نهال درختان این میوه لطیف توسط سرکنسول انگلستان به غرب(انگلستان)نیز برده شده است از عسل مصفا ودارویی وشفابخش چناران فراموش نکنیم سوغاتی که به راحتی دراکثرمناطق شهر پیدا میشود،متاسفانه تولید کنندگان این محصول تمایل چندانی جهت بسته بندی وشکیل نمودن محصول خود ندارند.
صنایع دستی چناران
بافت انواع فرش های دست باف
گلیم ها
پلاس
در مقاله بعدی شهرستان چناران ، به جاذبه های گردشگری چناران اشاره خواهیم کرد با وبلاگ گردشگری، های هتل همراه ما باشید.
جاذبه های گردشگری سرخس شامل مناطق طبیعی و تاریخی است که باتوجه به نوع پوشش منطقه از لحاط طبیعتی خشک و از لحاظ تاریخی بخاطر قرارگیری در مرز ترکمنستان بافت های تاریخی ای در این شهر باقی مانده است.
در ادامه با مقاله مناطق دیدنی سرخس با وبلاگ گردشگری های هتل همراه ما باشید تا با جاذبه های گردشگری سرخس آشنا شوید.
((جاذبه های تاریخی سرخس))
از جاذبه های گردشگری سرخس میتوان به بخش تاریخی سرخس اشاره کرد که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
کاروانسرای رباط شرف
کاروانسرا یا کاخ رباط شرف در فاصله 60 کیلومتری جنوب غربی سرخس در شهر مزداوند- روستای شورلق قرار دارد و در گذشته یکی از مهم ترین منزلگاه های جاده ابریشم در راه قدیم مرو به نیشابور بوده است.وجود چندین کتیبه در آن موید بنیان این بنا در اوایل سده ششم هجری است. این کاروانسرا دارای دو صحن است که هریک از شبستان و چهار ایوان به شکل صلیب تشکیل شده‌اند و با کتیبه‌ها و طرح‌های آجرچینی خاص و متنوع و بدیع، یکی از بناهای کلیدی معماری اسلامی را پیش روی همگان قرار داده است..
کاروانسرای رباط شرف
رباط ماهی
رباط ماهی را که در حدود پنجاه کیلومتری شرق مشهد قرار دارد، چهارمین منزل بعد از نیشابور به مرو در مسیر جاده ابریشم می‌دانند که در اوایل سده ششم هجری ساخته شده است. با گذشت زمان و تاثیرات مخرب عوامل طبیعی و انسانی، متاسفانه بنا خسارات زیادی را متحمل شده، اما آنچه که از گچ‌بری‌ها، تنوع آجرچینی سقف‌ها، قالب کتیبه و نقوش اسلیمی در آن باقیمانده هم، بسیار دیدنی و از لحاظ تاریخی بسیار ارزشمند و اصیل و نفیس است.
آرامگاه شیخ لقمان سرخسی
بنایی که پیکر این عارف بزرگ را دربر گرفته یکی از مهم ترین آثار تاریخی و فرهنگی شهرستان سرخس محسوب می شود که دارای ویژگی های معماری عصر ایلخانی ( 757 ه.ق) است. وی مقارن با شیخ ابو سعید ابی الخیر و شیخ ابوالفضل سرخسی بوده است.
آرامگاه شیخ لقمان سرخسی
بقایای سازه های جنگ جهانی دوم
این تاسیسات نظامی که در فاصله 70 کیلومتری شهر سرخس و در شهر مزداوند- روستای شورلق قرار دارد، شامل سه بخش دفتر فرماندهی، سنگرها و اصطبل بوده و متعلق به دوره پهلوی اول است.
سیلوی گندم سرخس
این سازه در خیابان 17 شهریور واقع شده و یادگاری باقی مانده از سرخس قدیم است.
مسجدجامع سرخس
مسجد جامع این شهر در حاشیه خیابان امام خمینی)ره( واقع گردیده و بنای پیشین آن متعلق به اواخر دوره قاجار می باشد که بعدها دچار تغییر و تحول شده است.
مخزن قدیمی آب
برمبنای روایات محلی، این بنا هم زمان با تاسیس شهرداری در حدود سال 1330 خورشیدی ساخته شده است.
پل خاتون
این پل تاریخی آجری در شهر مزداوند - روستای پسکمر- سد دوستی در فاصله ۹۰ کیلومتری جنوب شرقی این شهر و در نزدیکی مرز مشترک ایران و ترکمنستان و افغانستان واقع شده است. که در محل تلاقی هریرود و کشف رود ، رودخانه ای به نام تجن تشکیل می دهد و شالوده آن به احتمال، متعلق به دوره تیموری است که بعدها بازسازی و مرمت شده است.
پل خاتون سرخس
((جاذبه های طبیعی سرخس))
روستای بزنگان
این روستای گردشگری ییلاقی با مناظر کوهستانی در یک دشت وسیع در فاصله 80 کیلومتری جنوب غربی شهر سرخس واقع گردیده است. از دیگر جاذبه های طبیعی این روستا می توان به غارهای بزنگان و کرکس اشاره کرد.
دریاچه بزنگان
بزنگان دریاچه ای است طبیعی با حدود 50 هکتار وسعت و تنها زیستگاه طبیعی ماهی قزل آلا که در یک کیلومتری جاده روستای بزنگان و 70 کیلومتری شهر سرخس واقع گردیده است.
اطراف این دریاچه هیچگونه درختی وجود ندارد اما پوشش گیاهی این منطقه را گیاهانی مانند شب‌بو، کاسنی و چتریان تشکیل داده‌اند.
آب این دریاچه ازچشمه‌های زیرزمینی و بارش برف و باران تأمین میشود.
محیط دریاچه زیستگاه مناسبی برای پرندگان مهاجر است و ماهی‌های قزل‌آلا از ماهی‌های پرورشی این دریاچه هستند. نوعی ماهی شیر هم از ماهی‌های بومی دریاچه است که در رودخانه‌های این استان هم دیده میشود.
غار بزنگان
این غار آهکی در فاصله 90 کیلومتری جاده سرخس به مشهد و در ۶ کیلومتری جنوب غربی روستای بزنگان در کوهستان های مرتفع، دره ها، فلات و نواحی نیمه کوهستانی واقع شده است.
دهانه این غار، کوچک و حدود هفتاد سانتی متر است. در داخل این غار یک مسیر ساده و کوتاه ۴ متری وجود دارد که با گرفتن طناب در دست می توان به راحتی عمل فرود و صعود را انجام داد.
کف غار خاکی و صاف و دهانه آن رو به شمال و آسمان قرار دارد و در داخل آن نیز چشمه های آب آشامیدنی وجود دارد و از مهمترین غارهای شهرستان سرخس استان خراسان رضوی به شمار می رود.
غار بزنگان، آهکی و دارای ستون های استالاگتیت و استالاگمیت است و به دلیل بکر بودن هنوز شکل اولیه خود را حفظ کرده است.
غار مزدوران
غار مزدوران در 95 کیلومتری جاده مشهد- سرخس و در 3 کیلومتری شهر مزداوند واقع است. در نزدیکی مزدوران چشمه های آب گرم معدنی وجود دارد.
چشمه سر آسیاب
سرآسیاب مهم ترین چشمه طبیعی و دائمی محدوده بزنگان محسوب می شود که اطراف آن دارای پراکنش انواع گیاهان، درختچه های سرسبز و درختان سایه انداز است.
دریاچه سد دوستی
آبگیر و دریاچه این سد مرزی که در حدود 12 کیلومتر طول دارد و در 75 کیلومتری جنوب سرخس واقع گردیده ، آب آشامیدنی شهر مشهد و آب کشاورزی روستاهای واقع در منطقه مرزی ایران و ترکمنستان را تامین می کند
.آب این دریاچه ازچشمه‌های زیرزمینی و بارش برف و باران تأمین میشود. محیط دریاچه زیستگاه مناسبی برای پرندگان مهاجر است و ماهی‌های قزل‌آلا از ماهی‌های پرورشی این دریاچه هستند. نوعی ماهی شیر هم از ماهی‌های بومی دریاچه است که در رودخانه‌های این استان هم دیده میشود. طبیعت چشم‌نواز دریاچه بزنگان محیط مناسبی برای فراغت از هیاهوی زندگی شهری است.
جنگل های پسته خواجه
این منطقه حفاظت شده جنگلی با وضعیتی کوهستانی و وسعت تقریبی ۳۷۵۵۳ هکتار در جنوب، غرب و جنوب غربی سرخس و در مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد.
شهرستان سرخس بعنوان شمال شرقی‌‌ترین شهر ایران محسوب می شود، که در کنار مرز ایران و جمهوری ترکمنستان و در ۱۸۰ کیلومتری شرق مشهد واقع شده است.
در ادامه به معرفی کامل شهرستان سرخس در وبلاگ های هنل میپردازیم با ما همراه باشید.
موقعیت جغرافیایی سرخس
سرخس از طرف شمال و مشرق به ترکمنستان، از جنوب به شهرستان تربت جام و از مغرب به شهرستان مشهد منتهی می شود و دارای دو بخش است به نامهای مرزداران به مرکزیت روستای مزدآوند شامل دهستانهای پل خاتون، کل بی بی، مرزداران و بخش مرکزی به مرکزیت شهر سرخس شامل دهستانهای تجن، خانگیران، سرخس می باشد .
نام گذاری های قدیم این شهر
نام باستانی سرخس ساریکا بوده و بر سر راه مرو به نیشابور و عراق عجم قرار گرفته‌است. بقیه نام ها «ساریگو»، «سرخس نو»، «سرخس ناصری» و «سرخس افراسیابی» از جمله نام گذاری های سرخس بود ه است.
تاریخچه این شهر
شهرستان سرخس یک زمانی مهد علم و دانش بوده و بواسطه مدارس و کتابخانه‌هایش از شهرت بالایی برخوردار بوده است.
در سده‌های نخست هجری قمری ، سرخس توسط مسلمانان فتح شد همچنین بر اساس تاریخ، آلب آرسلان نیز آنرا مقر حکومت خود کرده بود.
وجود شاهراهی بین‌المللی در مرز این شهر که تا دوران قاجار هم باقی مانده بود که بخاطر همین موقعیت اتفاقاتی شامل تقسیم شدن سرخس به دو بخش سرخس پیشین و سرخس نو شد که امروزه سرخس پیشین در ترکمنستان کنونی و در سمت راست هریرود و سرخس نو در ایران واقع شده است.
سرخس منطقه ویژه اقتصادی کشور
شهر سرخس، مهمترین نقطه بزرگراه ابریشم و محل اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب جهان میباشد از اهمیت بالایی در کشور برخوردار است
این منطقه بخاطر وجود یکی از سه گمرک بزرگ ترانزیتی ایران و راه آهن بین‌المللی مشهد-سرخس-تجن (محور طلایی) را در خود جای داده و به نوعی کانون مبادلات تجاری به کشورهای مختلف است.
سرخس کانون مبادلات تجاری به کشورهای آسیای میانه، CISو کشورهای عضو اکو است.
این منطقه ویژه دارای فضاهای تجاری، بازار دوستی، سردخانه، فرودگاه بین المللی الماس و سایر امکانات میباشد و تاکنون آستان قدس رضوی ۵۰۰میلیارد ریال در این مکان سرمایه‌گذاری کرده‌است.
از دیگر ویژگیهای سرخس وجود سد دوستی است که برروی رودخانه مرزی هریرود باذخیره آبی سالانه ۸۲۰میلیون مترمکعب و دریاچه‌ای به وسعت ۳۷کیلومتر مربع میباشد که توسط ایران و ترکمنستان بطور مشترک ساخته شده‌است.
پالایشگاه گاز شهید هاشمی‌نژادخانگیران، که روزانه با بیش از ۵۰میلیون متر مکعب تولید، گاز مصرفی شش استان خراسان رضوی، شمالی، جنوبی، مازندران ، گلستان و سمنان را تامین می‌کند، در این شهرستان واقع است.
سرخس دارای معادن غنی ذغال سنگ است و معدن ذغال سنگ «آق دربند»، تامین کننده بخشی از ذغال سنگ کارخانجات کشور است.
تفاوت قومیتی سرخس
اقوام و فرهنگ‌ها و آداب و رسوم مختلفی در سرخس وجود دارد در سرخس قومیت های شامل : طایفه‌های عرب بهلولی، سیستانی، بلوچ، ترک و عشایر زندگی میکنند و از جمله تنوع قومیتی موجود در شهرستان سرخس که زبان و گویش‌های مختلفی چون فارسی، بلوچی، سیستانی و عربی را دارا می باشد.
گویش های زبانی
فارسی
زابلی
بلوچی
ترکی
کردی
نوع مذهب
1- تشیع
2- تسنن ـ اکثراً حنفی مذهب
پراکندگی قومی منطقه
در بخش مرکزی و مرزداران مهمترین اختلاف طایفه بلوچ با طایفه جرها (زابلی ها) بوده که علت آن نیز مسائلی مثل : مرتع و زمین کشاورزی و بعضاً معاملات مواد مخدر بوده ؛ ضمن اینکه اختلاف بین دو تیره چشکها و بخشی زائیها از طایفه زابلی ها در بخش مرکزی ( روستای یازتپه ) از دیرباز بصورت نزاع وجود داشته است
توپوگرافی و جغرافیای منطقه
منطقه سرخس از نظر ویژگیهای طبیعی در واقع بخشی از حوضه رسوبی کپه داغ است و مهمترین ارتفاعات آن کوههای مزدوران و قره داغ و تپه ماهورهای شورلق و خانگیران می باشد.
حوضه آبریز دشت سرخس وسیع است و حدود 3585 کیلومتر مربع آن در خاک ایران قرار دارد
مهمترین رودهای آن هریرود و شورلق است.
آب و هوایش به دلیل تاثیرپذیری از ریگزار قره قوم دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و خشک است.
سرخس دارای بزرگترین رویشگاه طبیعی پسته کوهی و اسپند در جهان میباشد.
هوای سرخس در گذشته معتدل و خشک بوده که با گسترش کشاورزی آبی و آبگیری سد دوستی به هوای گرم و مرطوب تغییر کرده است.
در ماه‌هایی از تابستان حتی بهار بیش‌ترین درجۀ حرارت، ۵۰ درجه بالای صفر و کم‌ترین آن در زمستان‌ها، ۱۵ درجه زیر صفر است.
هنرهای دستی
هنرهای سنتی این شهرستان از ویژگی و تنوع خاصی برخوردار است به دلیل سکونت جمعیت کثیری از اقوام بلوچ در این منطقه، بافت قالیچه های بلوچی با طرح های بومی این قوم، انواع سوزن دوزی بلوچی و دوخت لباس های بلوچی در بسیاری از روستاهای شهرستان رواج داشته و با توجه به سلایق مردم منطقه از تنوع مطلوبی نیز برخوردار است. همچنین از دیگر صنایع دستی سرخس می توان به گلیم بافی، چرم دوزی سنتی، قلاب بافی، شال بافی، فرت بافی و معرق اشاره نمود.
یکی از جاذبه های بی نظیری که در شهر سنندج واقع شده است، کوه آبیدر می باشد. این کوه که در پارک جنگلی در غرب شهر قرار گرفته، هم اکنون یکی از شگفت انگیز ترین مناطق گردشگری در غرب ایران می باشد.
منظره بی نظیر این جاذبه گردشگری و هم چنین چشم انداز زیبای آن به پارک جنگلی آبیدر موجب شده تا چشم هر بیننده ای را به خود جذب کند و هرساله میزبان بسیاری از گردشگران باشد.
معنای آبیدر
این کلمه نیز به دره ای اشاره دارد که آب زیاد از آن می جوشد. این کوه از دو کوه دیگر تشکیل شده است به نام های آبیدر بزرگ و آبیدر کوچک، که کوه کوچک توسط کوهنوردان جهت کوهنوردی استفاده می شود.
بزرگترین سینمای جهان
وجود بزرگترین سینمای روباز کشور در آبیدر می تواند یکی دیگر از مزیت های حیرت انگیز این منطقه باشد که بیش از 10 هزار نفر می توانند به صورت همزمان به تماشای فیلم بپردازند. این سینما به عنوان بزرگترین سینمای روباز جهان معروف می باشد و در باغ امیریه نیز واقع شده است.
مجموعه تفریحی و کوهستانی پارک آبیدر، در سنندج از مشهورترین جاذبه های گردشگری به شمار می رود. این مجموعه دارای چندین باغ و چشمه ی طبیعی می باشد که بزرگترین باغ موجود در آن باغ امیریه است. هم چنین دارای عمارت های تاریخی نیز مانند خسرو آباد، آصف، وکیل و... می باشد.
بهترین زمان سفر به آبیدر
اگر قصد سفر به این خطه بی نظیر را دارید، بهترین زمان سفر به آبیدر در فصل بهار است، چرا که منظره تکرار نشدنی را در این فصل مشاهده خواهید کرد. اگر فصل پاییز را هم برای سفر انتخاب کنید می توانید لذت قدم زدن بر روی برگهای خشک و زرد را نیز تجربه کنید.
مشهور ترین جاذبه های گردشگری در آبیدر
از دیگر مکان های گردشگری که جزه مشهورترین مکان ها می باشد و شما می توانید در زمان سفربه سنندج از آن ها بازدید کنید می توان به کانی بانته ، شفا، گویزه کویر، ماماتکه نیز اشاره کرد.
امروز چهارشنبه یکم تیرماه 1399، بیمارستان صحرایی و نقاهتگاه بیماران کرونا با حضور فرمانده سپاه امام حسن(ع) استان البرز، استاندارو تعدادی از مسئولان در شهرستان فردیس افتتاح شد. این بیمارستان نیز با نام شهید طهرانی مقدم نامگذاری شد.
عزیزاله شهبازی در پی این اقدام گفت: ما برای تامین، تجهیز و ارتقای خدمات درمانی به بیماران مبتلا به ویروس کرونا ازهیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.
همچنین بیان کرد: در تمامی شهرستان های البرز راه اندازی این چنین بیمارستان و نقاهتگاه در دستور کار است که نخست در شهرستان فردیس به اجرا درآمد. در حال حاضر 200 تخت برای بیماران مبتلا به این ویروس در فردیس پیش بینی شده است.
وی افزود: در فردیس در کنار بیمارستان صحرایی و نبودن تخت بیمارستانی، یک سالن ورزشی نیز به منظور نقاهتگاه بیماران کرونایی با 100 تخت مجهز شد. این تخت ها بسیار خوب و همراه با امکانات جدید قرار داده شده و همچنین در این نقاهتگاه تمام ملزوماتی که در یک محل درمانی وجود دارد قرار گرفته است.
شهبازی نیزبا بیان این که تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند نسبت به هفته پیش افزایش داشته است افزود: در راه اندازی این نقاهتگاه افرادی اعم از متولیان حوزه سلامت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ورزش و جوانان و فرمانداری فردیس، دانشگاه علوم پزشکی، شورای اسلامی و شهردار پردیس بسیار تلاش کرده اند.
این بیمارستان نیز به منظور پدافند غیرعامل در کنار بیمارستان های 18 گانه استان برای ارائه خدمات درمانی به بیماران کرونایی پیش بینی شده است.
